Бесик той - Шилдехана
«Шілдехана» нәрестенің дүниеге келу құрметіне арналған той, қазақ халқының көптеген салт-әстүрлердің бірі баланың дүниеге келгендегіалғашқы тойы. Бұл салтты еліміздің кей жерлерінде «шілделік» деп те атайды. «Шілдеханаға» шақырумен де, шақырусыз да баруға болады. Қонақтар Перзентіңнің (ұлыңның немесе қызыңның) «бауы берік болсын!» деген тілек айтады.
Шілде сөзі парсының (қырық сөзінен шыққан. Шілдехананың көне атауы .Шілде күзет болған. Мағынасы: туылғаннан кейінгі қырық күндік күзет (анасы мен баласын жын-шайтандардан 40 күн бойына, яғни қырқына дейін күзету).
Қазақ халқы думаншыл халықтың бірі. О баста, бұл салт-жора нәрестені үш күнге дейін жын-періден қорғап күзету сияқты ырымдарғабайланысты туған. Осыған байланысты шілдехананың көне атауы Шілде күзет болған. Бұл сөздің мағынасы. Қырық күндік күзет дегенді білдіреді. Арада көп уақыт өтті. Халық өзгерді. Алғашында мәні басқаша болған шілдехана кейіннен жас сәбидің дүниеге келгенін той жасап атап өту рәсіміне айналған. «Шілдеханада» жастар жағы ойын-сауық құрса, үлкендер жағы бата-тілектерін айтады.
Қазақ халқының әдет-ғұрпында ұл баланың дүниеге келуін ұл туғанға күн туған қыз баланың дүниеге келуін қыз туғанға ай туады деп ерекшебақыт санаған. Отбасының, ұрпақтың жалғасы, шаңырақтың иесі ұл бала болып есептелген.
Қазақ халқында ұл бала туылса да, қыз бала туылса да жақын туыстарына хабарлап, сүйінші сұраған. Сүйіншіні алыстағы ағайындарға хабаршы жіберу арқылы сұраған. Сүйінші хабарды жеткізушілер ұл туылған болса немесе жылқышы туылды деп, ал қыз бала туылған болса көйлек тігер немесе сауыншы туылды депхабарлаған.
Дүниеге келген нәрестенің отбасы (анасы мен әкесі, әжесі мен атасы, т.б.) қуаныштарын көрші-қолаң, ағайын-туысты жинап, той-думан жасап атап өтеді. Ол тойға жақын туыстары мен жора-жолдастары келіп, нәрестенің жақсы азамат болып өсуіне тілектерін білдіріп, шамаларынақарай сыйлықтарын береді, шашу шашады. Баланың анасына туған туыстары ерекше күтіммен қарайды.
Туылған ер баланы отыз күн, қыз баланы қырық күн суға түсіріп, денесін сылап, буындарын созады. Қырқынан шығару жоралғысын қырық күн өткен соң жасайды. Оны ағайын-туысы болып келетін сыйлы, жасы үлкен әйел кісіге тапсырады Қазір күндегі «Шілдехана» тойының сценариі мүлдем басқаша. Дегенмен, түпкі мағынасы сақталған, яғни бала дүниеге келгеніне байланысты қуаныш тойы ретінде аталып өтеді.
«Шілдехана» сәбидің алғашқы тойы.
«Шилдехана» - это праздник, посвященный рождению новорожденного, одна из многих традиций казахского народа, который является фактический первый праздником в жизни малыша. По обычаю гостям можно приходить на праздник по приглашению или без него для того, чтобы выразить свое пожелание ребенку и поздравить его родителей . История зарождения обряда Бесик той связана с тем, что наши предки считали, что новорожденному ребенку в первые сорок дней его жизни нужна защита от различных демонов или сглаза посторонних людей. В этот период наиболее пристально следили за здоровьем и состоянием матери и новорожденного. По происшествию 40 дней проводились определенные ритуалы и обряды, которые способствовали по мнению старшего поколения, здоровой и счастливой жизни малыша. В наши дни эту дату (40 дней от роду) приурочили к празднованию рождения младенца, когда он достаточно окрепнет, чтобы можно показать его всем и принять поздравления от друзей и пожелания от старшего поколения.
По традиции на празднований тилашар той полагалось дарить подарок или денежный приз тому, кто первый принесет радостную весть о рождении ребенка отдаленно живущим родичам, так как рождение ребенка было счастливым событием для всех родственников. Родители ребенка накрывали дастархан и приглашали родственников, соседей и друзей, чтобы совместно отпраздновать рождение нового члена семьи. Гости выражали свои добрые пожелания новорожденному и его родителям и дарили различные подарки. Если родился мальчик, то ритуал празднования и традиционно первого купания проводили через 30 дней, если девочки - через сорок дней. Ритуал купания ребенка доверяли одному из старших и самых уважаемых родственников.
«Шилдехана» - первое и знаменательное событие в жизни ребенка.
Купить все необходимые товары для проведения обряда Бесик той и тилашар той, Вы можете в нашем Интернет магазине в Алматы и Алматинской области. При заказе товаров с регионов Казахстана возможно отправка товаров по почте. Контакты указаны на нашем сайте. Наши специалисты проконсультируют Вас по наличию и срокам исполнения заказов. Звоните, мы постараемся в кратчайшие сроки выполнить Ваш заказ.